Om maar meteen met de dieptepunten in huis te vallen: zowel de voorzitter als de projectuitvoerder hebben eind 2017 hun verblijf in Maluku moeten afbreken. Apart van elkaar. Reden in beide gevallen: serieuze omstandigheden in Nederland van familiaire en persoonlijke aard die met alle wijsheid niet op afstand waren op te lossen. Hier laten we het bij. Desalniettemin zult u zich de impact kunnen indenken op de werkzaamheden van een kleine vrijwilligersorganisatie als  Beachhead Foundation.

Dan nu de meest in het oog springende hoogtepunten:

De persoonlijke ontmoetingen in Ambon met een variatie aan deskundigen als Sylvia Pessireron (journalist, scriptwriter en literair auteur), Gijsbert Tweehuysen (voorzitter Stichting Waste Free Waters), Begogna Rodrigo de Jorge (Michelin chef de cuisine La Salita, Anarkia Group) en Kees Lafeber (voorzitter Happy Green Islands). Deze ontmoetingen willen we genoemd hebben omdat zij ons praktisch inzicht significant hebben verruimd. Dit is met name van invloed op onze:

• Beleidsverbeteringen.
• Groei in professionaliteit.
• Groei in deskundigheid.
• Potentiele deelname als ‘consortiumpartner’ aan toekomstige up-scale projecten voor Maluku.

Tja, dat laatste. We blijven constructief dromen. Daar kiezen we voor. We verlangen ernaar om samen met vele anderen onze kleine steentjes bij te dragen voor Maluku. Samen staan we sterk. Dus… Respectievelijk heeft het ons als jonge organisatie het volgende opgeleverd:

• Het beter kunnen begrijpen van onze activiteiten binnen een (politiek)historisch perspectief. Met name van waarde voor ons communicatiebeleid in situaties die een sensitieve benadering behoeven.

• Expertise-opbouw op basis van het onderzoek ‘Visit to the Moluccas; Waste Management challenges in Indonesia’. Belangrijk voor onze netwerkopbouw met lokale milieu-organisaties en lokale overheden.

• Expertise-opbouw door de verrassende aanwezigheid van klaarblijkelijk eetbare en smaakvolle ‘wilde’ bloemen, planten en bladeren in één van onze agroforestry-locaties. Misschien voor de hand liggend maar wij waren volstrekt onwetend. Tevens heeft het onze ogen geopend voor het farmaceutisch potentieel van natuurlijke medicijnen. Gewoon ‘verborgen’ aanwezig in onze directe omgeving. We nemen deze kennis mee als mogelijke kansenverbetering in ons beleid binnen agroforestry-projecten.

• Capaciteitsontwikkeling (volgens de OECD-DAC definitie) van onze organisatie op het gebied van structurele informatieverwerking (knowledge management) en de daaruit resulterende leerprocessen.

Experience Capitalization

We hebben kosteloos mogen deelnemen aan de intensieve en complexe Experience Capitalization Workshop in Goa, India. Het drie-jarige knowledge management project (KM4ARD) is een UN-EU gefinancierd onderwijsprogramma van het Technical Centre for Agricultural and Rural Co-operation (CTA) uit Wageningen in samenwerking met het International Funds for Agricultural Development (IFAD), Food and Agriculture Organization (FAO), The Inter-American Institute for Cooperation on Agriculture (IICA) en de Organization of African Caribbean and Pacific States (OACPS). Een hele mond vol. Te hoog gegrepen voor ons als klein particulier initiatief in de wereld van institutionele reuzen. Maar dat bleek reuze mee te vallen. We hebben mogen leren van ervaringen van verschillende organisaties in landen zoals India, Nepal en Butan.

Beachhead Foundation was wel de kleinste organisatie onder de vele deelnemers. En voor zover we hebben kunnen zien, de enige organisatie volledig draaiend op vrijwilligers. We zijn de Happy Green Islands Foundation en The Constellation.org dan ook dankbaar dat zij onze deelname mogelijk hebben gemaakt.

De training heeft ons als organisatie geleerd dat Experience Capitalization het proces is waarmee ervaringen en expertise  worden geïdentificeerd, gevalideerd en gedocumenteerd. Dit leidt tot het leren en identificeren van good practices die vervolgens kunnen worden aangepast, verbeterd, overgenomen en opgeschaald. Het proces leidt uiteindelijk tot een grotere impact van alle activiteiten.

In de kern vindt dit proces onbewust plaats in elke organisatie. Het moet echter officieel vastgelegd worden en structureel integreerd in het totaal aan werkprocessen. Op dat moment vindt structrureel beheer van kennis plaats. Een organisatie kan zichzelf daarmee op relatief korte termijn professionaliseren en specialiseren. Tot nut van het algemeen maatschappelijk belang.

Kruidnagel

De vulkanische eilanden Teon, Nila, Serua

Het volgende hoogtepunt is de ‘ontdekkingsreis’ naar de vulkanische eilanden Teon, Nila en Serua, oftewel de TNS eilandengroep, gelegen in het zuidelijke deel van de provincie Maluku. De reis is gemaakt in het kader van het kruidnagel supply chain onderzoek op Seram. In het gebied Waipia op Seram leeft namelijk het merendeel van de oorspronkelijke bevolking van de TNS archipel. Zij zijn op het eiland Seram terechtgekomen na een grootscheepse evacuatie eind jaren ’70 van de vorige eeuw. De massale evacuatie werd afgedwongen door de toenmalige regering op basis van een vermeende dreiging van een zware vulkaanuitbarsting. De natuurramp heeft zich nooit voltrokken. De geëvacueerde bevolking heeft echter merkwaardigerwijs nooit de mogelijkheid gekregen weer huiswaarts te keren. Tot op heden blijven de redenen daartoe een mysterie.

Kwaliteit tegen bodemprijs

Interessant binnnen het onderzoek is dat een deel van de oorspronkelijke bevolking nog jaarlijks terugkeert voor de kruidnageloogst. Deze oogst brengen zij terug naar Seram alwaar het wordt verkocht aan de tussenhandel. De kwaliteit van de TNS kruidnagel is premium vanwege de vulkanische geologie en de daaruit ontstane bodemsoort. Kruidnagel is namelijk endemisch en vindt haar exclusieve oorsprong op slechts vijf kleine vulkanische eilanden in Maluku Utara. De uniciteit van deze kruidnagel vertoont opvallende gelijkenis met de muskaatnoot die haar exclusieve en endemische oorsprong heeft op de vulkanische Banda archipel.

We hebben het hier dus over een opvallende kwaliteit vanwege vulkanische geologie en de daaruit onstane bodemsoort. Een gerechtvaardigde premiumprijs is echter nog nooit gegund door de tussenhandel omdat de oogst uit alle andere gebieden op één hoop wordt verzameld, ingekocht en  doorverhandeld.

Differentiatie in aanbod  aan de bottom of the pyramid in relatie tot de vraag naar kwaliteit in de top van de voedselketen is dus logischerwijs key voor vooruitgang voor de lokale smalholder oftewel boer.  U begrijpt dat wij gecommiteerd blijven aan het kruidnagelproject vanwege de economische potentie voor agrarische gemeenschappen. De hamvraag is hoe dit georganiseerd te krijgen. En wat de rol van Beachhead Foundation zou kunnen zijn binnen een wereldhandelssysteem dat vastgeroest lijkt te zitten in ‘corporate’ eigenbelang. Alle corporate social responsibility (CSR) efforts on fair trade ten spijt.

Hari Pattimura 2017

En we vervolgen met een hoogtepunt van een andere orde: deelname aan het officiele organisatieteam van ‘Hari Pattimura 2017’ oftewel Pattimura-dag. De bevolking van de Lease eilanden herinneren jaarlijks op 15 mei de volksopstand geleidt door Thomas Matulessy alias Kapitan Pattimura tegen de toenmalige Staat der Nederlanden. In 2017 was dat op de kop af 200 jaar geleden.

De Nederlandse Staat was destijds, na overdracht van de tijdelijke autoriteitsovername door het Britse Koninkrijk, in grote haast met herstel van achterstallig onderhoud aan openbare gebouwen, militaire constructies en infrastructuur. De bevolking werd een verplicht verzwaarde last opgelegd aan onbetaald te leveren bouwmaterialen, dwangarbeid en gedwongen recrutering voor het KNIL. Ieder jaar wordt het originele manifest van twintig aanklachten tegen de lastenverzwaring en dwangarbeid publiekelijk opgelezen.

Speciaal voor dit jubileum waren ook de nazaten uit Nederland uitgenodigd van de, tijdens de opstand, omgekomen resident van Sapoera, Johannes Rudolphus van den Berg. Het blijkt de vierde generatie te zijn en dragen, heel bijzonder, de achternaam ‘Van den Berg van Saparoea’.

De publieke voorlezing van het manifest, onder het gehoor van duizenden mensen, de nachtelijke fakkeltocht, de herdenkingstocht overdag, de meerdere ontmoetingen en gesprekken met de familie en achterkleinkinderen van de toenmalige resident in combinatie met het mee organiseren van deze jubileumherdenking, is een bijzonder emotionele en indrukwekkende ervaring. Vandaar vermelding in onze reflectie op het afgelopen jaar.

Kijkje in de keuken

Technisch gesproken hebben we rechtstreeks mogen observeren hoe grote officiele publieke evenementen worden georganiseerd. Dit omvat ook de communicatieprocessen tussen de vele betrokken partijen van verschillende overheden, dorpshoofden, dorpsraden, leger, politie en de klaarblijkelijk noodzakelijke intelligence voor de publieke veiligheid. De emoties van de bevolking lopen na 200 jaar nog ieder jaar hoog op. Opmerkelijk.

Aanvullend hebben we ons ook een beeld kunnen vormen over de wijze van financiele administratie en controle. Leerzaam en verhelderend. Alles bij elkaar een schat aan ervaring waarbij we opvallenderwijs direct kunnen teruggrijpen op de kennis van de eerder genoemde ontmoetingen met journaliste Sylvia Pessireron en de Experience Capitalization training van het CTA.

De laatste hoogtepunten

Eindelijk kantoorruimte

We hebben een geschikte ruimte gevonden in het dorp Amahusu aan de rand van Kota Ambon dat als kantoor, uitvalsbasis en opslagruimte  dienst doet. Onze documenten hebben een veilige plaats evenals onze laptops en andere electonica. Een vergaderruimte waar we mensen uitnodigen, kennis uitwisselen, ideeen uitwerken en belangrijke thema’s bediscussieren. Het is een verademing in alle hectiek en een mijlpaal in ons nog korte bestaan.

Projectterrein

Drie hectaren landbouwgrond is ons in bruikleen gegeven door boeren uit het dorp Haruru op Seram. De boeren hebben het in bruikleen geven laten vastleggen bij het kantoor van het dorpshoofd. Hoe de aanpak zal zijn is afhankelijk van een aantal ontwikkelingen in Nederland. Voor grotere projecten vinden wij het noodzakelijk dat wij zelf aanwezig zijn bij de uitvoering. Dat geldt zeker voor de opstartperiode.

Tot slot in het kort

Resumerend: het jaar 2017 zal bij ons in herinnering blijven als stormachtig avontuurlijk, zoet en zuur tegelijk, een stortvloed aan leerzame ervaringen, persoonlijke ontmoetingen met bijzonder interressante mensen en een boven verwachting snelle groei van ons netwerk en activiteiten.Het is hard gegaan en er is weer enorm veel werk verricht.

Dankzij onze donateurs die in vertrouwen hebben gegeven. Dankzij de vele mensen in Maluku die ons hebben geholpen en bijgestaan in voor- en tegenspoed. Door hen konden wij als organisatie anderen helpen en bijstaan.

Serieuze kanttekening

Ter afsluiting plaatsen wij de volgende kanttekening bij alle gebeurtenissen. Beachhead Foundation is een kleine vrijwilligersorganisatie met beperkt budget en mankracht. We kunnen op dit moment weinig tot niets uitbesteden. Veel bureauwerkzaamheden liggen dan ook nog als achterstallig onderhoud op de plank. We zijn vast niet de enige organisatie die hiermee worsteld maar dat ontslaat ons niet van onze verantwoordelijkheden.

Willen we de kansen die voor ons liggen verantwoord kunnen aannemen dan zullen we pas op de plaats moeten maken. We werken ons anders vanuit enthousiasme over de kop. Prioriteit blijft dat we de organisatie van binnenuit versterken. Met structuur, systematisch werken, documenteren en overleggen. Zo halen we meer uit alle ervaringen. Klinkt allemaal logisch. Het maakt een organisatie veerkrachtig en een betrouwbare samenwerkingspartner. Dat kost tijd, vergt geduld en inzet van ons als bestuur. Daar begint duurzaamheid…

Het bestuur